Jaren geleden zag ik een docusoap over Ryanair, gemaakt door een Britse commerciële omroep. Hierin werd het dagelijks wel en wee van Ryanair-medewerkers getoond. Zowel aan boord als bij de balie op de luchthavens, waar de meeste tijd werd gespendeerd aan het beantwoorden van vragen van klagende passagiers. Geen baantje om jaloers op te zijn.
Topman Michael O’Leary zelf stond op de luchthaven van Dublin een klagende passagier te woord. Ik kan me zijn klacht niet meer herinneren. Wel het antwoord van O’Leary, die de klagende passagier vroeg: ‘Waarom vlieg je altijd met ons?’ De man: ‘Omdat jullie zo goedkoop zijn.’O’Leary: ‘Dan moet je ook niet klagen.’
Einde gesprek. Ik zie KLM-topman Pieter Elbers dat nog niet doen.
O’Leary wist dat zijn reactie gefilmd zou worden en voor ophef zou zorgen. En dat is zijn handelsmerk waarmee hij Ryanair tot grote speler in Europa heeft gemaakt. Naast de uitgangspunten op tijd vliegen, de goedkoopste zijn en geen overbodige kosten maken, is er de flamboyante O’Leary zelf als uithangbord van zijn bedrijf. Een CEO die er zijn hand niet voor omdraait om geregeld de clown te spelen, klanten te schofferen of wilde plannen te lanceren (betalen voor toilet-bezoek aan boord), in de wetenschap dat dat hem meer publiciteit oplevert dan een advertentie in de Sunday Times.
En O’Leary heeft wel wat bereikt. Iedereen mag dan over Ryanair klagen, toch zitten de toestellen altijd vol. Ryanair vervoerde afgelopen jaar 128,8 miljoen passagiers, en was daarmee de nummer twee van Europa, na rivaal Lufthansa met 130 miljoen passagiers.
Mallorca
De afgelopen weken is O’Leary meer in het nieuws dan hem lief is. Dat heeft vooral te maken met de stakingen van piloten en cabinepersoneel, die betere arbeidsvoorwaarden en meer loon eisen. Dat zorgde voor vertragingen, annuleringen en minder passagiers voor Ryanair. Daar kwam nog het nieuws bij, van media op Mallorca, dat O’Leary voor ruim 10 miljoen euro een oud stadspaleis in het centrum van Palma de Mallorca heeft gekocht. Voor één keer lette de topman van de prijsvechter even niet op kleine prijzen. Het Amerikaanse zakenblad Forbes schatte het vermogen van O’Leary begin dit jaar trouwens op 1,1 miljard dollar, ofwel 942 miljoen euro.
Voor het eerst in zijn bestaan heeft Ryanair, onder druk, vakbonden in Engeland en Duitsland erkend als onderhandelingspartner namens piloten. De druk van de piloten neemt toe, die ook wel weten dat de vraag naar piloten wereldwijd toeneemt. Daarmee staat O’Leary voor dezelfde problemen als een volwassen airline. O’Leary-watchers zijn benieuwd of de Ierse boekhouder zich opnieuw met een stunt weet te redden.
