Column: Vakantiebeurskrach

De Vakantiebeurs is naar eigen zeggen een ‘daverend succes’. Mag ik daar mijn serieuze twijfels bij uitspreken?

Vooropgesteld, er gaan nu logischerwijs verschillende vingers de lucht in. ‘Ja, maar jouw werkgever Travel Media gaat in 2026 de concurrentie aan, als partner van het nieuwe Vakantie Festival in Den Bosch. Jouw mening is gekleurd.’

Tegen die redenering kan ik weinig inbrengen, anders dan dat ik mijn werk nu doe als journalist/columnist en u simpelweg vraag mijn argumentatie te lezen en zelf te oordelen. Wel gezegd hebbend: concurrentie is vitaal voor de Nederlandse markteconomie en daar heeft de consument doorgaans baat bij. Lesboek 1 Economie.

Succes?
Ok, op naar Vakantiebeurs 2025. Was het een daverend succes? Mijn persoonlijke observatie is dat het evenement al post-Covid serieus in het slop zit. Helemaal als je het met een of twee decennia geleden vergelijkt. Toen was de Vakantiebeurs een kroonjuweel van de Nederlandse reisindustrie, waar geen ondernemer dan ook de strijd mee wilde aangaan. Een kroonjuweel is het met de beste wil van de wereld niet meer te noemen. Maar ook hier, leg vooral uw eigen observatie naast de mijne.

We kunnen feitelijk stellen dat veel grote partijen, al veel eerder dan onder andere TUI en Corendon dit jaar, zijn afgehaakt. Idem dito veel publiek en dat verschrikkelijke woord: ‘beleving’. De talloze live muziekoptredens, de gezelligheid, de grote diversiteit aan eetgelegenheden, de veel grotere werelddekking aan bestemmingen. Het was wel degelijk een belevenis…ooit. Maar de Koninklijke Jaarbeurs heeft de boel gigantisch laten verslonzen, met steeds een quasi-innovatieve stap vooruit maar helaas ook twee terug. Jammer. Zeker de vakdag had ik altijd zeer lief, een soort Koninginnedag voor werk. Dat is het allang niet meer. Iedereen ziet het en weet het, zeker off the record. Behalve de Koninklijke Jaarbeurs.

Kritiek?
Het zou te prijzen zijn geweest als de Jaarbeurs de achteruitgang had erkend en de opbouwende kritiek van de reisbranche ter harte had genomen. En dat is wat me eigenlijk het meest dwars zit. Want wat doen ze in Utrecht? Die gaan als FC Kop in het Zand juichend het veld af…

Het persbericht spreekt over een ‘doorslaand succes’ en ‘grote tevredenheid onder exposanten op drukbezochte Vakantiebeurs. Samen met meer dan 900 exposanten heeft de organisatie ruim 71.000 bezoekers geïnspireerd met reisinformatie.’  Wat brengen ze het enthousiast! Iedereen champagne. Op de Facebookpagina van de Jaarbeurs was het in de comments van bezoekers toch héél wat minder feestelijk. Maar ja, vox popoli op socials, begin er maar niet aan. Niet illustratief. Hooguit indicatief. Dus terug naar het succes van de harde en mooie cijfers. Dik 71.000 bezoekers, een succes.

Twijfel
Maar is dat wel zo? Ik heb mijn twijfels over de getallen. Ruim 71.000 bezoekers voor vijf dagen, waarvan een alleen voor vakbezoekers: een gemiddelde van 14.200 bezoekers per dag *. Dit over, volgens de Telegraaf, 46.000 vierkante meter.

Kan iemand mij dit uitleggen? De succesvolle Huishoudbeurs in de RAI, de grootste consumentenbeurs van Nederland, trok vorige jaar naar eigen zeggen meer dan 100.000 kwalitatieve (wat dat ook moge zijn) bezoekers in 8 dagen. Een gemiddelde van 12.500 per dag. En dit alles verdeeld over alle twaalf hallen van de RAI, dik 112.000 vierkante meter.

Concludeer ik dan goed dat de Vakantiebeurs anno 2025 wederom significant succesvoller is dan de Huishoudbeurs? Zowel in gemiddelde aantal bezoekers per dag, als bezoekers per vierkante meter. Klopt dit RAI? Klopt dit Jaarbeurs? Mijn koninkrijk voor een accountant. Het aantal genoemde standhouders van meer dan 900 kon ik trouwens ook niet achterhalen. Op de website van de Vakantiebeurs zelf worden er zo’n 790 genoemd, inclusief de bekende standhouders met een ‘niet-reisproduct’.

Kat
Een kat in het nauw maakt rare sprongen. Is dat het? Is dat ook de reden voor de steeds veranderende ‘visie’. Nu opeens blijkt uit Vakantiebeurs-onderzoek dat bezoekers niet willen boeken maar inspiratie opdoen. In 2023 was het nog ’We hebben van veel exposanten vernomen dat hun stands goed werden bezocht en er veel reizen zijn geboekt’.
Grote, nu afwezige, partijen als TUI en Corendon werden vorig jaren nog volop geroemd in de communicatie, nu is er ‘begrip’ dat deze er niet zijn want… Op RTV Utrecht, 7 januari: ‘De meeste mensen komen naar de beurs om inspiratie op te doen of nieuwe culturen te leren kennen…’ Ook komen ze vaker voor specialistische aanbieders dan grote bedrijven. ‘Ze zoeken experts die de details kennen over bepaalde regio’s of landen. Ze komen voor de pareltjes, de verborgen gebieden.’ aldus de beursmanager. Want die kennen de grotere bedrijven niet? Opnieuw dat gebrek aan zelfreflectie. Het lag dus niet aan de Vakantiebeurs dat grotere reispartijen afhaakten. Het was toch al de wens van de bezoekers. Dat zal het zijn ja.

Brood
Ergens houdt het op. Ik had er oprecht begrip voor gehad als de Koninklijke Jaarbeurs de laatste jaren de hand in eigen boezem had gestoken en wat had gedaan met de feedback en wel degelijk rondgaande kritiek van exposant én bezoeker. Dat hebben ze niet goed gedaan. Arrogantie van de monopolist? Het historische event kan/kon rekenen op veel sympathie, maar daar koop je geen brood voor. De Vakantiebeurs heeft de laatste jaren toch echt zelf de deuren wagenwijd opgezet voor concurrentie, weglopende consumenten en afhakende exposanten. Hard, maar waar.

Tijn Kramer

*(Let wel: Er is nog wel de complicerende factor ‘vakbezoekers’. Dat waren er vorig jaar 8.150 (nu nog onbekend). Indien wederom ook gelijk, spreken we over 62.850 consumentenbezoekers over vier dagen, een gemiddelde van 15.712 beursgangers per consumentendag). UPDATE De Vakantiebeurs heeft op de twee vakdagen (Travel Trade Days) ruim 6.300 vakbezoekers ontvangen. Dat meldt organisator Jaarbeurs vrijdag 18 januari 2025 in een persbericht)