Er komt schot in het aangekondigde kort geding waarmee de ANVR het verbod van de gemeente Den Haag op buitenreclame voor vliegvakanties wil aanvechten. De stukken hiervoor worden mogelijk deze week bij de gemeente Den Haag bezorgd, zegt ANVR-directeur Frank Radstake desgevraagd.
Zoals bekend heeft Den Haag per 1 januari 2025 een verbod ingesteld op reclame voor fossiele producten in de openbare ruimte. Het verbod geldt voor vliegvakanties en cruisevakanties, maar bijvoorbeeld ook voor grijze stroomcontracten of auto’s met een fossiele of hybride motor.
De ANVR spreekt van een aantasting van de vrijheid van meningsuiting en een bedreiging voor de reisbranche en kondigde eind vorig jaar een kort geding aan.
‘We hebben als ANVR de afgelopen maanden hard gewerkt om alles juridisch goed op orde te krijgen. Hoewel we aanvankelijk dachten dat het besluit van de gemeente Den Haag eenvoudig aan te vechten zou zijn, bleek in de praktijk dat we juridisch meer werk moesten verzetten om onze zaak goed te onderbouwen.’
Het kort geding werd in oktober al aangekondigd. Waarom heeft het nog zo lang geduurd?
‘Er zijn meerdere redenen. Ten eerste wilden we met gedegen juridische argumenten komen. Er hangt nogal wat van af. Als Den Haag deze zaak wint, ontstaat een precedentwerking op basis waarvan andere gemeenten een zelfde soort verbod kunnen instellen. Daarnaast liet de gemeente informeel weten dat in de eerste maand van dit jaar nog niet op de nieuwe regels zou worden gehandhaafd. Daardoor hadden we tijd onze juridische strategie zorgvuldig op te stellen.
Ten derde wilden we niet alleen als ANVR procederen, maar ook een reisbedrijf vinden dat daadwerkelijk in Den Haag adverteert en via een eigen aangespannen zaak als mede-eiser optreedt. Dat is gelukt, en dat maakt onze zaak sterker. We hebben ook gekeken of er partijen zijn die zich willen voegen bij de zaak. Dit betekent dat zij niet direct procederen, maar wel onze argumenten ondersteunen.’
Radstake zegt te verwachten dat de dagvaarding voor het kort geding nog deze week wordt afgeleverd bij de gemeente Den Haag. ‘Het is nu echt een kwestie van dagen.’
Hij vervolgt: ‘Den Haag is niet de eerste gemeente die een dergelijk verbod instelt. In Haarlem, Amsterdam, Utrecht en Amersfoort speelt deze kwestie ook. In veel gevallen gebeurt dat via concessieovereenkomsten met exploitanten van reclameruimte die aflopen.
Den Haag pakt het anders aan en stelt direct via een gemeentelijke verordening een totaalverbod in. Dat raakt ons direct en onmiddellijk.’
Wat is het risico als Den Haag dit verbod mag doorzetten?
‘Als we hier niets tegen doen, zullen andere gemeenten zich gesterkt voelen om hetzelfde te oen. Dit verbod kan als precedent dienen, waardoor in steeds meer steden reclame voor vliegvakanties en cruisevakanties verboden wordt. Daarom is het cruciaal dat we dit toetsen bij de rechter. Het gaat niet alleen om onze sector, maar ook om de vraag of een gemeente zo’n ingrijpend verbod zomaar mag invoeren.’
Inmiddels is bekend dat TUI zich als mede-eiser heeft aangesloten bij de zaak. Dit maakt de positie van de ANVR sterker, erkent Radstake, omdat TUI als grote reisorganisatie direct wordt geraakt door het verbod. Naast de ANVR, die de belangen van de hele sector vertegenwoordigt, zal TUI als direct getroffen adverteerder aanvullende argumenten aanvoeren. Dit maakt de zaak juridisch nog steviger.
‘We kijken nog of er andere reisbedrijven zijn die zich bij de zaak willen voegen. Hoe breder de steun, hoe krachtiger het signaal richting de rechter en de politiek. Idealiter zouden ook partijen uit andere sectoren zich aansluiten, want dit verbod raakt niet alleen reisorganisaties, maar ook advertentie-exploitanten en zelfs de autobranche.’
Wat verwacht de ANVR van de rechtszaak?
‘We hebben onze argumenten goed onderbouwd en denken dat de rechter kritisch zal kijken naar de manier waarop Den Haag dit verbod wil invoeren. Maar het blijft een juridische kwestie, en je weet nooit zeker wat de uitspraak zal zijn. Wat wel vaststaat, is dat deze zaak belangrijk is voor de hele reisbranche en dat we als sector onze stem moeten laten horen.’
Billboard
TUI onthulde woensdagmiddag een billboard met een ludieke boodschap bij haar reisbureau aan de Groenmarkt in Den Haag, in navolging van de actie van Richard de Mos, fractievoorzitter van de lokale partij Hart voor Den Haag.
Radstake zegt desgevraagd de actie erg sterk te vinden.
‘Een ludieke knipoog naar het verbod en tegelijk een pleidooi voor openheid en transparantie. Dat is precies waar het ons om gaat: een eerlijke discussie over de rol van reisreclames in de openbare ruimte. Dit is geen aanval op klimaatbeleid, maar een zaak van fundamentele rechten en gelijke behandeling.’ (Archieffoto TravMagazine).
